Người Dao Đỏ và tục Coong Trình

Tân Phương (Lào Cai) là nơi có đông người Dao đỏ sinh sống nhất. Cách đây gần hai chục năm, có một chàng thanh niên kiểm lâm mới ngoài hai mươi tuổi mặt còn đầy lông tơ, vừa ra trường được phân công lên phụ trách địa bàn nên chưa hiểu biết gì về phong tục tập quán của người Dao đỏ. Xuống cơ sở anh được phân về ăn ngủ tại nhà ông trưởng bản. Đêm ấy sau khi chủ nhà đãi tiệc rượu anh cán bộ say bí tỉ, rồi lăn ra ngủ.

Chừng nửa đêm thì Anh thấy hai cô gái tuổi độ 17-18 đến bên giường cầm áo anh lôi dậy. Chưa hiểu gì thì hai cô thì thầm vào tai anh: “Cán bộ ra rừng ngủ với chúng tao đi. Chúng tao thích cán bộ mà. Dậy đi chúng ta đi “coong trình” nào…”

Anh cố thụt đầu vào trong chăn, thì hai cô gái càng lôi anh mạnh hơn, khiến anh vô cùng hoảng sợ. Trước khi lên vùng cao, Anh có được nghe người ta kể chuyện ma cà rồng chuyên đi hút máu người. Ma cà rồng thường hiện hình qua các cô gái xinh đẹp, đêm đêm đi tới những ngôi nhà, chờ khi ngủ say mới dùng một cọng cỏ tranh luồn qua màn hút máu người đang ngủ. Ai bị ma cà rồng hút máu thì da cứ vàng bủng rồi chết.

 Ánh lửa hắt ra từ lò nấu cám lợn và ngọn đèn đốt bằng mỡ trâu đặt trên giá ở chiếc cột giữa nhà hắt tới, khiến gương mặt hai cô gái Dao đẹp hoang dại, rực rỡ như bông hoa rừng. Câu chuyện về ma cà rồng chợt hiện trong đầu khiến anh hét lên sợ hãi. Nghe tiếng động, ông trưởng bản trở dậy, Thấy ông nói gì đó với hai cô gái, họ cười khúc khích rồi buông áo anh ra.

Sớm hôm sau Anh kể lại chuyện đó với chủ nhà, trưởng bản cười bảo anh: “Mấy đứa con gái thích cán bộ kiểm lâm đó, nên chúng nó muốn kéo ra rừng ngủ đấy mà”. Chàng kiểm lâm trẻ tuổi khi đó mới nuốt nước bọt tiếc của trời….”

Tháng 3 năm sau, hạt kiểm lâm phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức lễ cúng rừng, để người dân ký cam kết bảo vệ rừng. Chiều ấy, anh chàng kiểm lâm trẻ tuổi rủ cô gái Dao xinh nhất bản vào rừng, vừa mới ôm cô gái vào lòng thì cô gái hét toáng lên vùng bỏ chạy về bản. Hoá ra cô gái không đồng ý cho anh chàng kiểm lâm “coong trình” , nên gia đình cô gái phạt vạ.

Theo tục lệ của bản, chàng kiểm lâm phải mua hai con gà trống thiến và hai chai rượu để gia đình cô gái cúng ma, gọi hồn cô ấy lạc ngoài rừng về. Kể lại chuyện này, anh kiểm lâm cười khì: “Do hồi ấy mình trẻ quá, chả biết phong tục của họ thế nào, chuyến ấy mình suýt bị kỷ luật. Bây giờ cứ nghe nói hai tiếng “coong trình” là sợ vãi linh hồn mất rồi”…

Anh Đặng Văn Tâm, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Lục Yên và anh Hoàng Cửu Tung, Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm địa bàn bảo Tân Phượng là nơi có 96% dân số là người Dao đỏ. Kể lại câu chuyện của anh bạn làm Vườn Quốc gia Hoàng Liên, Tung cười to và kể: “Năm 2006, tôi được phân công phụ trách địa bàn xã Tân Phượng, hôm ấy tôi lên nghỉ ở một gia đình thôn Khiểng Khun, chủ nhà mổ gà tiếp đón tôi rất niềm nở, cả chủ và khách đều uống rượu say lả lướt, người vợ của chủ nhà nhìn tôi đôi mắt long lanh lạ lắm.

Đêm hôm ấy đã khuya, khi tôi đang mơ màng thì thấy một người phụ nữ trườn vào trong màn rồi ôm lấy tôi, tôi giật mình mở mắt ra, thì nhận ra người đang ôm mình là vợ chủ nhà, chị ta cười và thì thầm vào tai tôi: Mình thích cán bộ, cán bộ “coong trình” với mình nhé. Hoảng quá, tôi vùng dậy mở cửa chạy thục mạng ra ngoài, còn anh chồng chị ta thì vẫn ngủ như chết. Chắc Anh ta uống rượu say quá…”

Trong đời sống tình dục của người Dao đỏ khá phóng khoáng, cũng có nhiều các giải thích về nó có người giải thích rằng: “Do cuộc sống khép kín của cộng đồng người Dao đỏ, nên quan hệ hôn nhân cận huyết nhiều cặp vợ chồng bị vô sinh, hoặc những đứa trẻ sinh ra dị dạng, hoặc không phát triển trí tuệ và thể hình. Chính vì thế người phụ nữ Dao đỏ muốn duy trì nòi giống bằng cách quan hệ với nhiều người đàn ông khác với vóc dáng cao to, đẹp trai để sinh ra những đứa con khoẻ mạnh, xinh đẹp”.

Tập tục ấy có từ lâu đời, chợ tình Sa Pa của người Dao đỏ phải chăng chỉ để giao lưu tình cảm, thoả mãn nhu cầu tình dục hay sâu xa là cải tạo giống nòi. Điều này cần các nhà khoa học nghiên cứu và giải đáp. Nhiều người kinh ngạc khi nhìn thấy các cô gái Dao đỏ xinh đẹp lạ kỳ, họ thốt lên: “Những cô gái này như từ đâu tới, đẹp như tiên sa vậy… Không rõ, những cô gái kia có phải là sản phẩm của những đêm “coong trình” với những người đàn ông ở những vùng khác..”

Thợ săn Bàn Phúc Châu sau khi nghe hỏi phong tục “coong trình”, rằng ông đã “coong trình” với bao nhiêu người phụ nữ rồi, ông rung đùi cười phô hai hàm răng nhọn hoắt đầy hứng khởi: “Ô, không nhớ mình đã “coong trình” với bao phụ nữ đâu. Xấu trai như mình cũng chẳng mấy cô thích. Ừ, nếu vợ người ta thích mình thì mình “coong trình” luôn. Nếu chồng người ta bắt được thì nộp phạt đôi gà và chai rượu, nhẹ nhàng không đáng kể…”

Ông Châu lại rung đùi cười sung sướng: “Vợ mình chắc nó cũng đi “coong trình” với người đàn ông khác, mình không biết thì chịu, nếu vợ mình có con với người đó cũng chả sao, nó gọi mình bằng bố chứ có gọi người kia là bố đâu. Có người còn phải mua con nuôi bằng bạc trắng kia mà. Người Kinh bảo, cá vào ao nhà ai thì nhà ấy được, có gì phải buồn…”

Ông Châu kể rằng, phong tục “coong trình” giống như chuyện ngủ thăm, khi người con trai, hoặc con gái từ nơi khác đên thôn bản mình chơi, những chàng trai cô gái kéo đến, nếu cô gái thích chàng trai kia thì đêm ấy cô gái rủ chàng trai ra đầu sàn, hoặc ra rừng tâm sự, họ có thể ngủ với nhau tuỳ họ. Chuyện ấy là tự nguyện, chẳng ai cấm. Còn ngủ với vợ người khác, phải được người phụ nữ ấy đồng ý, nếu chẳng may bị bắt được thì phải nộp phạt…

Chị Triệu Thị Luyến, người hàng xóm của ông Bàn Phúc Châu, được ông mời sang rót rượu nghe chuyện “coong trình” cứ cười khúc khích. Khi được hỏi ba đứa con của Luyến thì mấy đứa là con của chồng, Luyến cười bảo: “Cả ba đứa con đều là con của chồng em”…

Đặng Thị Tâm, Phó chủ tịch HĐND xã cười ý nhị bảo: “Ba đứa con của Luyến đều gọi chồng của nó là bố đấy. Em người xã Tân Lĩnh, sau những đêm “coong trình” đã bắt được chồng em, nên em mới về làm dâu đất này”.

Một số thông tin bạn nên tham khảo khi đến bản của người Dao đỏ:

• Gặp nhiều người Dao đỏ ở bản Tả Phìn
• Không chạm vào các linh vật, không đi vào khu vực linh thiêng
• Nên đến vào tháng Giêng để tham gia các lễ hội truyền thống
• Chú ý trang phục phù hợp
• Nên xin phép trước khi chụp ảnh với người địa phương
• Không nên  xoa đầu trẻ em người dân tộc Dao đỏ
• Không nên chụp ảnh cặp nam nữ người Dao đỏ khi họ chưa kết hôn
• Không nên huýt sáo khi đi tham quan
• Không nên vào nhà nếu có dấu hiệu cành lá treo trước cửa nhà
• Tránh mặc trang phục dân tộc màu trắng chưa nhuộm
  xem thêm khóa học: đào tạo nghiệp vụ hướng dẫn viên du lịch:
• đăng ký gọi ngay : 038 6875 702 – 033 448 1721  mail: thuongpn@duyenhai.edu.vn